VLEES VERHALEN
INDIA ROSE KLAP
Vanavond wel vlees op tafel of toch maar niet. Het is een vraag die vaak in mijn hoofd rondspookt. De manier waarop er naar vlees wordt gekeken verandert rap in de wereld om mij heen. Steeds meer mensen worden vegetariër, flexitariër of veganist. Ik en ik vrees vele met mij kiezen toch voor een makkelijkere oplossing; de struisvogelbenadering. Met mijn kop in het zand negeer ik alles wat ik even liever niet weten wil. Maar de problemen die aan onze slavinkjes en gehaktballetjes vastgekleefd zitten komen steeds meer aan het licht. Er blijft weinig zand over om mijn kop in te steken. Zeker de slechte levensomstandigheden van de dieren in de bio-industrie is iets waar ik bijna niet meer omheen kan, ik voel me schuldig dat ik vlees eet wat hier vandaan komt en toch doe ik het nog altijd. Daar ben ik overigens niet de enige in Marijn Frank, bekend van de Keuringsdienst van Waarde, maakte er de documentaire: Vleesverlangen (2015) over. In de documentaire gaat ze opzoek naar waar haar verlangen voor vlees vandaan komt maar ook hoe ze ervan af kan komen of het in betere banen kan leiden. Ze spreekt met slow food chefs, psychologen, voedselhistorici, een kok die vlees bereid van bijzondere rassen om ze van uitsterven te behoeden en een kweekvlees ontwikkelaar. Kweekvlees is daarmee een van de oplossingen die in de documentaire naar voren komt. Kweekvlees kan een oplossing bieden voor het dierenleed, het grondtekort en de uitstoot van broeikasgassen. Kweekvlees kan ervoor zorgen dat ik over 40 jaar aan mijn kleinkinderen moet uitleggen waarom wij in godsnaam zo slecht met dieren omgingen toen wij hun leeftijd hadden. Maar wat is dat kweekvlees dan precies?
Kweekvlees is vlees gemaakt van - in een laboratorium opgekweekte - dierlijke cellen. Of het op grote schaal haalbaar is, is de vraag. Voorlopig mag kweekvlees nog niet op commerciële schaal geconsumeerd worden. Bovendien is kweekvlees momenteel ook nog niet volledig dierenleed vrij aangezien de cellen worden opgekweekt in foetaal kalfserum. Dit is een van de aspecten van kweekvlees dat nog verder moet worden ontwikkeld, opdat het een volledig diervrij en duurzaam alternatief zou kunnen bieden voor de huidige vleesindustrie.
Het virtuele kweekvlees restaurant Bistro in Vitro is opgezet door Next Nature Network in samenwerking met een tal kunstenaars en wetenschappers, waaronder Mark Post (Universiteit van Maastricht). Het fictieve restaurant heeft een menu opgesteld van kweekvlees gerechten die mogelijk ooit op ons bord zullen belanden. Ook de kweekvleesburger staat op de kaart, een niet zo fictieve uitvinding van Post1. Naast de kweekvleesburger vinden we labzwezerik, vleesoesters en dodonuggets.
“Door de grenzen van onze eetcultuur te verkennen en verleggen willen we voorbijgaan aan het idee van kweekvlees als inferieure vleesvervanging. Daarom serveren we u een digitale selectie duurzame, diervriendelijke, spannende en smakelijke gerechten die uitnodigen over kweekvlees na te denken en te discussiëren.” – Bistro In Vitro
Persoonlijk hoop ik over tien jaar een tafeltje te kunnen reserveren in een restaurant als deze. Maar ik hoor ook de tegengeluiden; het zou een oplossing zijn voor mensen zonder morele ruggengraat en het zou ons nog meer vervreemden van de natuur. Ik geloof erin dat het verbeteren van de leefomstandigheden van de dieren en een verkleining van de ecologische voetdruk al behoorlijk mooie idealen zijn om voor te strijden, ik zie mijzelf dan ook liever niet als iemand zonder morele ruggengraat maar ik begrijp de kritiek wel.
1. In 2013 onthulde Mark Post de eerste hamburger gemaakt van kweekvlees. Een prototype opgebouwd uit 20.000 spierweefseldraden. Het kostte €250.000. Als de technologie wordt door ontwikkelt, zullen de kweekvleesburgers op den duur zo goedkoop worden dat ze de standaard worden in de snackbar. Post hoopt op een transformatie in de vleesindustrie, waar kweekvlees de hele veestapel vervangt. Hij hoopt vlees te maken dat goedkoper, gezonder en duurzamer is dan het origineel.